De werkgever is op grond van de Arbowet verplicht een beleid te voeren dat er op gericht is werknemers te beschermen tegen psychosociale arbeidsbelasting, waaronder werkdruk. In dat beleid neemt het werkdrukonderzoek een belangrijke plek in.
Als overmatige werkdruk niet goed in kaart wordt gebracht en aangepakt, kan het tot uitval leiden. Dat heeft grote nadelen voor de betrokken medewerkers, hun collega’s en voor de werkgever.
Werkdruk in de RI&E
Als onderdeel van de RI&E worden een aantal verschillende werkdrukbronnen beoordeeld die binnen de eigen organisatie van belang zijn. Denk daarbij aan:
De RI&E moet laten zien:
In de branche-RI&E van de sectoren Vlees en Vleeswaren is een medewerkersvragenlijst opgenomen met vragen over werkdruk die bovenstaande zaken in kaart brengt.
Verdiepend werkdrukonderzoek
Als uit de RI&E blijkt dat werkdruk een risico vormt in het bedrijf of in een bedrijfsonderdeel, dan dient de werkgever de werkdruk verder te onderzoeken, als ‘verdiepend onderzoek’ ofwel ‘nadere inventarisatie’ bij de RI&E. De resultaten van dit verdiepend onderzoek worden besproken met de medewerkers en vormen de basis voor een plan van aanpak om te hoge werkdruk tegen te gaan. Voor de vlees- en vleeswarensector is voor het verdiepend werkdrukonderzoek de Werkdruk-scan ontwikkeld. Maar de werkgever kan ook een ander instrument gebruiken met een minstens vergelijkbare kwaliteit, bijvoorbeeld als onderdeel van een PAGO/PMO.
Bij elke instrument is het belangrijk dat medewerkers worden gestimuleerd om deel te nemen bv door regelmatige voorlichting over het doel van het onderzoek en over de vertrouwelijke manier hoe met de gegevens wordt omgegaan.
Instrumenten voor verdiepend werkdrukonderzoek zijn met name te gebruiken in bedrijven waar een respons van enkele tientallen medewerkers haalbaar is. Kleinere bedrijven kunnen besprekingen over werkdruk in teams aangaan. Als voorbereiding daarop kunnen medewerkers voor zichzelf een korte individuele vragenlijst invullen. Voor de vlees- en vleeswarensector is daarvoor de Individuele Werkdruk-scan ontwikkeld. Vervolgens kan men gezamenlijk de belangrijkste resultaten bespreken en de te nemen maatregelen. Het is met het oog op een mogelijke vraag door Inspectie SZW verstandig om een schriftelijk verslag op hoofdlijnen van zo’n bespreking te bewaren.
Plan van aanpak
Het plan van aanpak moet doeltreffende maatregelen bevatten, die gericht zijn op het voorkomen en beheersen van te hoge werkdruk. Met daarbij aandacht aan korte én lange termijn maatregelen. Ook bevat het plan van aanpak een duidelijke planning voor de invoering van de maatregelen. Het is zaak dat zowel het management als het personeel (of hun vertegenwoordiging) het plan steunen. Zie toe dat de maatregelen die in het plan van aanpak staan vermeld daadwerkelijk worden uitgevoerd.
Evaluatie
Met een evaluatie beoordeelt de werkgever of het beleid nog past bij de situatie in uw bedrijf, en of de genomen maatregelen het gewenste effect hebben. Op basis van de evaluatie kan men maatregelen aanpassen, nieuwe maatregelen invoeren of opnieuw onderzoek doen.
Aanwijzingen van Inspectie SZW: hierbij
- Evalueer de werkdrukmaatregelen kort na de invoering
- Evalueer uw beleid en maatregelen minimaal één keer per anderhalf jaar
- Blijkt uit de evaluatie dat werkdruk nog steeds een risico vormt? Voer dan de cyclus - van R&IE tot evaluatie - opnieuw uit. Blijf dat doen zolang werkdruk een risico vormt in uw organisatie.