Intro / algemeen

Meestal leggen producten een bepaalde weg af binnen het bedrijf voordat ze kunnen worden opgeslagen en geleverd. Hiervoor worden transportmiddelen gebruikt. Hijs- en hefwerktuigen dienen volgens de wettelijke voorschriften te worden uitgerust en gebruikt. Voorbeelden van hijs- en hefwerktuigen zijn hijskranen, bovenloopkranen, takels, elektrische pallettrucks, heftrucks, reachtrucks en autolaadkranen. 

Links

Risico

Aan transport en opslag kleven diverse veiligheidsrisico's. Bekende risico's zijn het aangereden worden, het omvallen van lasten en het gevaar van bekneld raken, bijv. onder een kantelende heftruck.

Eisen

Eisen voor een heftruck zijn:  

• de heftruck beschikt over een CE-markering;
• de heftruck heeft een deugdelijke veiligheidskooi;
• vorkstanden van heftrucks dienen deugdelijk te zijn geborgd tegen ongewild verschuiven of loslaten. Bij heftrucks moet het vorkenbord aan weerszijden zijn voorzien van een eindaanslag om te voorkomen dat de vorken ongewild van het vorkenbord kunnen schuiven;
• een heftruck dient te zijn voorzien van een goed werkende claxon en een stroomverbreker;
• de heftruck is voorzien van een werklastdiagram, waarop de chauffeur eenvoudig kan zien welke lasten met de heftruck veilig en verantwoord vervoerd kunnen worden;
• dagelijks wordt de heftruck voor gebruik door de chauffeur gecontroleerd, met name de kwaliteit van de banden en de werking van de remmen, handrem en claxon;
• de heftruck is voorzien van een achteruitrijdsignaal, dat omstanders attendeert op het naderen van de heftruck. Als regelmatig achteruit wordt gereden is de heftruck ook voorzien van achteruitkijkspiegels;
• de snelheid van de heftruck moet afgestemd zijn op de omgeving. Bij massieve banden is de maximumsnelheid 6 km per/uur, bij luchtbanden is deze 16 km per uur, bij achteruitrijden is de maximumsnelheid stapsgewijs; De heftruck is voorzien van een snelheidsbegrenzer;
• er is een schriftelijk verbod op het meerijden en heffen van personen;
• het kantelgevaar van heftrucks ingedamd. Er zijn afdoende maatregelen getroffen bij hellende vloeren, hoogteverschillen en ongelijke bestrating;
• de zitplaats van de heftruck dient voorzien te zijn van een veiligheidsgordel waardoor de chauffeur beschermd wordt bij het onverhoopt kantelen van de heftruck;  Als alternatief kunnen ook CE-gemarkeerde veiligheidsdeurtjes overwogen worden (Pilot Protectors). Die hebben als nadeel dat ze geen veiligheid bij meer dan 90° kantelen en kunnen dus alleen op basis van een risico-analyse worden toegepast.;
• er dient een schriftelijk onderhoudsplan te zijn voor de heftruck; Onderhoud wordt vastgelegd in een onderhoudsboek;
• jaarlijks vindt een keuring van de heftruck plaats;
• er wordt in een overdekte ruimte niet met dieseltrucks of gastrucks gereden, alleen met elektrotrucks. Alleen bij uitzondering kan gekozen worden om gastrucks te gebruiken: bij het verplaatsen van zware lasten die het hefvermogen van elektrotrucks te boven gaan. Denk bijvoorbeeld aan het verplaatsen van productiemachines of gebouwdelen.
• er is een verkeersplan opgesteld -dat afgestemd is op de risico’s in het bedrijf- met zoveel mogelijk scheiding van loop- en rijpaden;
• de chauffeur moet opgeleid zijn voor het besturen van een heftruck en moet in het bezit zijn van een heftruckcertificaat. Werknemers die incidenteel een heftruck besturen dienen een dagopleiding met goed gevolg afgesloten te hebben. Werknemers die in het werk regelmatig met heftrucks rijden dienen een meerdaagse training met goed gevolg te hebben afgesloten. In beide trainingen zijn ondermeer als onderdelen opgenomen:
  1.     dagelijkse inspectie van de heftruck
  2.     rijvaardigheid
  3.     veilig en gezond rijden en heffen
• werkzaamheden rondom de accu’s en batterijen van de heftruck worden overgelaten aan daartoe bevoegde personen in het bedrijf. Daarbij gaat het om opladen, bijvullen en vervangen;
• de chauffeur dient veiligheidsschoenen te dragen.

Eisen aan een bemande elektrische pallettruck zijn:

• pallettrucks die zijn aangeschaft na 1995, zijn voorzien van een CE-markering, en een conformiteitsverklaring;
• de vorkstanden van elektrische pallettrucks dienen deugdelijk te zijn geborgd tegen ongewild verschuiven of loslaten. Bij elektrische pallettrucks moet het vorkenbord aan weerszijden zijn voorzien van een eindaanslag om te voorkomen dat de vorken ongewild van het vorkenbord kunnen schuiven;
• de breedte en lengte van de vorken is goed afgestemd op de afmetingen van de pallets;
• een elektrische pallettruck dient te zijn voorzien van een goed werkende claxon, handrem, noodstop, een stroomverbreker en een omkeerknop (belly button) voor noodsituaties;
• de elektrische pallettruck is voorzien van een werklastdiagram, waarop de chauffeur eenvoudig kan zien welke lasten met de pallettruck veilig en verantwoord vervoerd kunnen worden;
• dagelijks wordt de pallettruck voor gebruik door de chauffeur gecontroleerd, met name de kwaliteit van de banden en de werking van de remmen, handrem en claxon;
• de snelheid van de elektrische pallettruck moet afgestemd zijn op de omgeving. Bij massieve banden is de maximumsnelheid 6 km per/uur, bij luchtbanden is deze 16 km per uur. De elektrische pallettruck is voorzien van een snelheidsbegrenzer;
• er is een schriftelijk verbod op het meerijden en heffen van personen;
• het kantelgevaar van elektrische pallettrucks ingedamd. Er zijn afdoende maatregelen getroffen bij hellende vloeren, hoogteverschillen en ongelijke bestrating;
• er dient een schriftelijk onderhoudsplan te zijn voor de elektrische pallettruck; Onderhoud wordt vastgelegd in een onderhoudsboek;
• jaarlijks vindt een keuring van de pallettruck plaats;
• er is een verkeersplan opgesteld dat afgestemd is op de risico’s in het bedrijf- met zoveel mogelijk scheiding van loop- en rijpaden;
• elke chauffeur moet aantoonbaar zijn opgeleid voor het besturen van een elektrische pallettruck. In de training wordt ondermeer aandacht besteed aan;
  • dagelijkse inspectie van de pallettruck
  • rijvaardigheid
  • veilig en gezond rijden en heffen
• in overleg met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging wordt de inhoud, duur en frequentie van deze training vastgesteld;
• werkzaamheden rondom de accu’s en batterijen worden overgelaten aan daartoe bevoegde personen in het bedrijf. Daarbij gaat het om opladen, bijvullen en vervangen;
• de chauffeur dient veiligheidsschoenen te dragen.

Eisen voor hijsmiddelen zijn: 

• hef- en hijsmiddelen moeten jaarlijks door een externe deskundige gekeurd worden en dit moet op het middel zichtbaar zijn;
• bij de hef- en hijsmiddelen is een Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig
• de hef- en hijsmiddelen die zijn aangeschaft na 1995, zijn voorzien van een CE-markering, en een conformiteitsverklaring;
• om overbelasting te voorkomen dient op het hijswerktuig de veilige werkbelasting duidelijk zichtbaar en onuitwisbaar te worden aangegeven;
• kabels, hijskettingen en stroppen mogen niet zwaarder worden belast dan een veilig gebruik toelaat. Om een veilig gebruik te waarborgen, dienen kettingen regelmatig onderzocht en periodiek beproefd te worden;
• kettingwerk, stroppen, hijsbanden die slijtage, vervorming, breuk en insnijding, slechte splitsen en dergelijke vertonen, mogen niet worden gebruikt;
• de maximum werklast dient duidelijk en onuitwisbaar op hijsgereedschappen zoals kettingen en kettingwerk, staaldraad, stroppen, hijsbanden, jukken, grijpers en dergelijke te worden aangebracht;
• kettingwerk moet zo dikwijls als nodig voor de waarborg van een veilig gebruik worden onderzocht en met een voldoende trekkracht worden beproefd door een deskundige (hiervan moet een certificaat worden overlegd);
• kennis over het juiste gebruik door een daartoe bevoegde medewerker.

Eisen aan een acculaadruimte zijn:

• Het tillen van accu's gebeurt met hulpmiddelen en deze zijn veilig (bij het verplaatsen maakt de accu geen onverwachte beweging, kan niet vallen e.d.).
• Als met accuvloeistoffen wordt gewerkt (o.a. zuurgraadbepaling of bijvullen) dan zijn hiervoor zuurbestendige werkkleding, een gelaatschermscherm of beschermende bril en zuurbestendige handschoenen ter beschikking en deze worden ook gebruikt. Daarnaast moet in de onmiddellijke nabijheid een oogdouche/oogspoelfles beschikbaar zijn.
  Deze bovenstaande maatregelen en voorzieningen zijn niet nodig als met onderhoudsvrije accu’s wordt gewerkt.
• De ruimte waarin accu's worden geladen is voldoende geventileerd. Omdat waterstofgas dat bij het laden vrijkomt lichter is dan lucht, is het met name van belang om ophoping van gas onder het plafond te voorkomen:
  • De acculaadruimte is het beste te ventileren met natuurlijke ventilatie. Gebruik indien nodig geforceerde ventilatie;
  • Voor de afvoer van vervuilde lucht naar buiten moeten de openingen zo hoog mogelijk zitten;
  • Voor de aanvoer van verse lucht moeten de openingen zo laag mogelijk zitten;
  • Voorkom hoeken in het plafond die niet door de ventilatiestroom worden bereikt.
  • De ventilatie van een accuruimte moet zodanig zijn, dat een concentratie van 4% waterstofgas met vijfvoudige zekerheid niet kan worden bereikt. Een installatietechnisch deskundige kan vrij eenvoudig berekenen welke ventilatiecapaciteit nodig is.
  • Ook mogen er geen ontstekingsbronnen in de directe omgeving zijn:
    • Er geldt een verbod op roken en open vuur in de directe omgeving.
    • Waar nodig is de elektrische installatie (ook de verlichting) explosieveilig uitgevoerd en er wordt vonkvrij gereedschap gebruikt.
    • Hang in dat geval passende waarschuwingsborden op.

Wensen

• De heftruckopleidingen en de reachtruckopleidingen leiden tot een heftruckcertificaat dat erkend is door het CBR of BMWT. Deze opleidingen dienen minimaal om de vijf jaar te worden herhaald.
• Bij het rijden met een heftruck is aan te bevelen om te zorgen dat het uitzicht op de geheven last zo min mogelijk beperkt is.
• Voorzie de heftruck van een zogeheten ‘Blue Spot’, een blauw licht dat op de grond schijnt waardoor voetgangers gewaarschuwd worden voor een naderende heftruck.